Czym jest błonnik?
Mianem błonnik określa się substancje, które nie ulegają strawieniu w przewodzie pokarmowym. Dzięki temu wspierają one jego funkcjonowanie na kilka sposobów. W większości przypadków pochodzą one od roślin. Innym określeniem na błonnik jest włókno pokarmowe.
Na błonnik składają się:
- celulozy,
- ligniny,
- hemicelulozy,
- gumy roślinne,
- śluzy roślinne,
- pektyny.
W błonniku obecne są także substancje dodatkowe. Są to: sterole roślinne, białka, kwas fitynowy, glukozydy i krzemiany. W zależności od tego, jakie składniki są obecne we włóknie pokarmowym, wyróżnia się jego dwa rodzaje.
Jakie są rodzaje błonnika?
Błonnik dzieli się na:
- rozpuszczalny w wodzie,
- nierozpuszczalny w wodzie.
Pierwszy z nich zawiera gumy roślinne, pektyny, śluzy roślinne, algowe polisacharydy oraz hemicelulozy. Po kontakcie z wodą znacznie zwiększa swoją objętość oraz przyjmuje galaretowatą postać. Dzięki temu nieco spowalnia perystaltykę jelit oraz wypełnia żołądek. Tym samym powoduje długotrwałe uczucie sytości.
Błonnik nierozpuszczalny w wodzie to głównie celuloza, lignina, hemiceluloza oraz substancje dodatkowe. Może on wchłaniać wodę, co skutkuje jego napęcznieniem. Tego typu błonnik ma też zdolność do wymiatania złogów w jelitach. Bierze także udział w formowaniu się stolca.
Dlaczego warto włączyć błonnik do diety?
Błonnik warto włączyć do diety ze względu na jego pozytywne działanie na układ pokarmowy. Przede wszystkim poprawia on funkcjonowanie jelit oraz perystaltykę. Zapobiega powstawaniu zaparć oraz powoduje złagodzenie nieprzyjemnych objawów u osób, które na nie cierpią.
Jednak to nie jedyne działanie błonnika. Wykazano, że ma on zdolność do regulowania poziomu cholesterolu we krwi. Obecne w nim substancje wiążą kwasy żółciowe. Tym samym zwiększa się ich wydalanie wraz z kałem. W efekcie cholesterol obecny w organizmie jest rozkładany, aby uzupełnić brakujące kwasy żółciowe.
Błonnik opóźnia także wchłanianie trójglicerydów i glukozy. Tym samym spada ich stężenie we krwi. Wywnioskowano, że włączenie odpowiedniej ilości błonnika do diety zmniejsza ryzyko wystąpienia otyłości oraz cukrzycy typu II.
Czym skutkuje brak błonnika w diecie?
Brak błonnika w diecie skutkuje zaburzeniami w funkcjonowaniu układu pokarmowego. Niewystarczającą podaż mogą podejrzewać u siebie osoby, które cierpią na częste zaparcia. Udowodniono także, że brak błonnika jest jednym z czynników ryzyka wielu groźnych chorób – w tym nowotworów.
Do diety warto włączyć: szpinak, jabłka, pomarańcze, brzoskwinie, fasolę, brokuły, awokado i śliwki (świeże i suszone). Duża ilość błonnika obecna jest w produktach pełnoziarnistych. Można wspomóc się też suplementami diety z błonnikiem.