Każdy, kto z jakichkolwiek powodów interesował się tematem założenia własnej działalności gospodarczej, spotkał się z określeniem „franczyzobiorca”. Co dokładnie oznacza ten termin i jak rozpocząć współpracę na podstawie umowy franczyzowej?
Kim jest franczyzobiorca? Jak nim zostać?
Franczyzobiorca jest stroną umowy franczyzowej. Uczestnictwo w modelu biznesowym franczyzy opiera się na pewnej zależności od głównej firmy, nazywanej po prostu franczyzodawcą. To zazwyczaj duże przedsiębiorstwo, które operuje w w postaci licznych placówek na terenie całego kraju, a nawet w różnych krajach.
Franczyzobiorca jest właścicielem lub zarządcą lokalnego punktu sieci, który odpowiada za bieżące sprawy danej placówki przy wykorzystaniu zasobów udostępnianych przez franczyzodawcę. To między innymi informacje o skutecznym prowadzeniu biznesu i wypracowane rozwiązania technologiczne.
Firmy opierające się na tym modelu prowadzenia działalności gospodarczej udostępniają swoim franczyzobiorcom także opracowane już sieci logistyczne, dzięki czemu pojedyncze sklepy nie muszą martwić się o budowanie kontaktów z dostawcami. Ponadto umowa franczyzowa zazwyczaj zawiera zapisy o wsparciu marketingowym przez cały okres jej trwania. Dzięki temu franczyzobiorca nie musi się zajmować kolejnym obowiązkiem, który znacznie obciąża zwłaszcza początkujące firmy, czyli reklamą – nad tą kwestią czuwa franczyzodawca.
Franczyza to mniejsze ryzyko
Założenie własnego biznesu nieodzownie wiąże się z pewnymi obawami. Gdy nie jesteśmy pewni, czy chcemy rozpoczynać działalność na rynku usługowym lub handlowym od zera, warto rozważyć działalność w roli franczyzobiorcy. Prowadzenie placówki sieci franczyzowej to rozwiązanie dla osób ostrożnych/mniej ryzykownych – jedną z najważniejszych zalet jest minimalizacja ryzyka związanego z otworzeniem całkowicie samodzielnej firmy.
Przedsiębiorcy, którzy planują otworzenie nowego biznesu – także w modelu franczyzy – powinni odznaczać się przede wszystkim ambicją i chęcią rozwijania swoich kompetencji. Dostęp do szkoleń i informacji udostępnianych przez franczyzodawcę znacznie usprawnia proces nauki o różnych kluczowych mechanizmach rynkowych czy zarządzaniu zespołem. Po podjęciu decyzji, często wniesieniu wkładu własnego czy przejściu rekrutacji na franczyzobiorcę, w zasadzie jedynym krokiem do utworzenia działalności gospodarczej pozostaje podpisanie umowy franczyzowej.
Jak działa umowa franczyzowa?
Umowa franczyzowa zawiera w sobie najważniejsze postanowienia zawarte pomiędzy franczyzobiorcą i franczyzodawcą. Podstawą są dane obu stron i okres obowiązywania kontraktu – umowa franczyzowa może zostać podpisana na czas określony (na przykład 2 lata) lub nieokreślony. Najczęściej zapisuje się też informację o okresie wypowiedzenia oraz przebieg procedury zerwania umowy przez obie strony w trakcie trwania współpracy.
Przechodząc do meritum, umowa franczyzowa przedstawia warunki, które nowy punkt sieci pod szyldem marki musi spełnić przed rozpoczęciem funkcjonowania. Zarówno franczyzodawca, jak i franczyzobiorca ma określone prawa i obowiązki. Do oczywistych zadań przedsiębiorcy należy spełnienie wymogów narzuconych przez firmę i terminowe wnoszenie rozliczenia za przynależność do sieci. Dodatkowo często spotkamy się z zapisami dotyczącymi dbania o dobre imię marki.
Franczyzodawca zwykle zobowiązuje się do przeszkolenia franczyzobiorcy i pracowników nowej placówki, udostępnienia swojej infrastruktury, jak również do działań marketingowych. Ponadto w umowie zawarte są postanowienie na temat posługiwania się zastrzeżonymi znakami handlowymi marki. W większości umów istnieje również zapis o zachowaniu tajemnicy danej sieci oraz określenia zakresu tej zasady. Porusza się także kwestie związane z zakazem konkurencyjności – franczyzodawcy na ogół zastrzegają sobie zapisy o zakazie korzystania przez franczyzobiorcę z wiedzy przekazywanej w ramach prowadzenia franczyzy w celu otwarcia działalności na tym samym polu.
Oczywiście każda umowa franczyzowa podpisana w ramach różnych sieci punktów handlowych czy usługowych wygląda nieco inaczej. Moment jej podpisania jest niezwykle istotny, gdyż buduje stosunki między franczyzodawcą i franczyzobiorcą. Ważne, aby obie strony były usatysfakcjonowane z założeń podpisanej umowy franczyzowej – wtedy współpraca z pewnością okaże się owocna.